به نظر میرسد واحدهای تولید نورد این روزها از نبود تقاضا در رنج هستند. البته مشکلات این واحدهای پایین دست فولاد با رکود ساخت وساز و ایجاد واحدهای نوردی بیش از نیاز داخل آغاز شده است که در گره خوردن با سایر مشکلات سبب شده با نیم یا حتی یک سوم ظرفیت مشغول کار باشند. درحالحاضر یکی از مهمترین مشکلات این واحدهای تولیدی نبود نقدینگی است.
دو مشکل اصلی نوردکاران:
دو مشکل اصلی نوردکاران نقدینگی و نبود بازار صادراتی است.
نوردکاران که بیشتر متعلق به بخش خصوصی هستند، به طورعمده میلگرد تولید میکنند که اینروزها این واحدهای پایین دست فولاد با دو مشکل عمده روبه رو هستند. یکی از مهمترین مشکلات نوردکاران تامین مواداولیه یا به عبارت دیگر شمش است. از آنجا که این واحدهای تولیدی نقدینگی مناسبی ندارند، به صورت نقدی قادر به تامین شمش موردنیاز خود از بازار نیستند. برای نمونه اگر بخواهند شمش را به صورت نقدی از فولاد خوزستان، فولاد کاوه جنوب یا فولاد خراسان خریداری کنند، قادر به تامین نیاز کارخانه خود نیستند؛ چراکه فولادسازها ترجیح میدهند بهصورت نقدی کالا بفروشند.
در پاسخ به این پرسش که آیا واحدهای نوردی قادر به تامین کالای خود بهوسیله بورس کالا نیستند؟ خرید از بورس کالا نیز به صورت نقدی انجام میشود. هرچند پیششرط صادرات شمش در کشور عرضه در بورس است، اما خریدها بیشتر به صورت نقدی انجام میشود.
با وجود اینکه شمش در داخل تولید میشود، فولادسازهای بزرگ ترجیح میدهند صادرات داشته باشند؛ چراکه هم قیمتهای جهانی بالاتر است و هم به صورت نقدی ارز خود را دریافت میکنند. هرچند در بازار داخلی نیز ترجیح میدهند محصول خود را به صورت نقدی بفروشند.
نوردکاران برای تامین مواداولیه شمش لازم را در اختیار ندارند، با توجه به این شرایط نوردکاران با نصف یا یک سوم ظرفیت مشغول کار هستند.
زمانی که نوردکاران یک محموله را خریداری میکنند، ممکن است تا چند وقت قادر به خرید نباشند، از این رو خط تولید آنها تا زمانی که قادر باشند شمش خریداری کنند، میخوابد. این کمبود نقدینگی روی تامین قطعات یدکی و پشتیبانی خط هم تاثیرگذار است. از اینرو با توجه به این شرایط بخش خصوصی نوردکاری به سمت کار کردن دستمزدی میرود.
مشکل دیگر نوردکاران به صادرات برمیگردد، با توجه به قوانین دستوپاگیری که هماکنون در کشور وجود دارد، تولیدکنندگان بهراحتی قادر به صادرات نیستند. از آنجاکه بازار داخلی کشش لازم را برای نوردکاران ندارد، عرضه و تولید بیشتر از تقاضاست و از آنجا که ساختوساز در رکود است، این بازار را نیز بهدنبال خود به رکود برده است. البته انجمن تولیدکنندگان فولاد بهدنبال این است که تسهیلاتی را برای نوردکاران ایجاد کند تا آنها با صادرات محصولات خود به نرخ جهانی و بالاتر از نرخ داخلی بخشی از نقدینگی خود را تامین کنند.
نبود نقدینگی و صادرات دو مشکل اصلی نوردکاران است
بازاری اشباع شده
البته برخی کارشناسان معتقدند، واحدهای نوردکاری در چند سال گذشته به اشباع رسیدهاند، از اینرو با تمام ظرفیت قادر به تولید نیستند. در چند سال گذشته نوردکاران با مشکل اساسی روبهرو بودهاند؛ یکی نبود تقاضا در بازار و دیگری ایجاد بیش از حد واحدهای تولیدی نوردکاری. بازار واحدهای نوردکاری بهدلیل رکود مسکن، در رکود چندساله بهسر میبرد. این درحالی است که واحدهای نوردی با هزینههای نیروی انسانی روبهرو هستند، اما با حاشیه سود پایین و حتی گاهی ضرر به کار خود ادامه میدهند.
موضوع دیگر اینکه تولیدکنندگان نورد در سالهای گذشته به ارتقای کیفیت محصولات خود توجه نکردهاند. اگر کیفیت محصولات خود را ارتقا میدادند، با توجه به رکود ساختوساز در بازار داخلی قادر بودند به سمت صادرات بیشتر گام بردارند. بیشتر واحدهای نوردکاری با فناوری قدیمی مشغول کار هستند و همین موضوع باعث افزایش نرخ تمامشده آنها شده است. تغییر کاربری خطوط واحدهای نوردکاری امکانپذیر نیست؛ چراکه باید تمام خط تولید را تغییر دهند که این امر مستلزم هزینههای بالایی است، از این رو این کار از لحاظ اقتصادی بهصرفه نیست.
موضوع دیگر پراکندگی واحدهای نوردی در کشور است که این موضوع نیز به نوبه خود باعث افزایش هزینههای حملونقل برای این واحدها شده است.
تولیدات واحدهای نوردکاری از کیفیت بالایی برخوردار نیست، از اینرو برای رفتن به سمت صادرات باید در وهله نخست به سمت محصولات کیفی بروند.