تا زمانی که بازگشت بازارهای صادراتی فولاد به روال گذشته مشخص نیست، تولیدکنندگان فولاد در ایران باید با تغییر در سیاست‌های اجرایی به دنبال راهی برای برقراری افزایش تجارت فولاد و از همه مهمتر تغییر در رویه بازاریابی با سایر کشور‌ها با ادامه شرایط کرونا و تحریم باشند.
انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران گزارش آماری صنعت فولاد ایران در سال ۹۸ را منتشر کرد. طبق این گزارش تولید فولاد میانی کشور در سال ۹۸ با رشد ۱۰ درصدی نسبت به سال ۹۷، به ۲۷ میلیون و ۲۴۰ هزار تن رسید.
تولید محصولات فولادی نیز با رشد ۶ درصدی به ۲۰ میلیون و ۱۸۲ هزار تن رسید. تولید آهن اسفنجی هم در سال ۹۸، با رشد ۶ درصدی به حدود ۲۸ میلیون تن رسید. صادرات فولاد ایران نیز در سال ۹۸، رشد قابل توجه ۲۲ درصدی را تجربه کرده است.
همچنین در پی افزایش تولید، مجموع صادرات فولاد ایران (فولاد میانی و محصولات فولادی) در سال ۹۸، به ۱۰ میلیون و ۳۶۳ هزار تن رسید. صادرات فولاد ایران در سال ۹۷، ۸ میلیون و ۴۸۰ هزار تن بوده و در سال ۹۸، صادرات فولاد کشور رشد بیش از ۲۲ درصدی را تجربه کرده است که عدد قابل توجهی محسوب می‌شود.
در سال ۹۸، صادرات فولاد کشور، رکورد جدیدی را به ثبت رسانده است. بدیهی است مقدمات لازم برای این هدف هم پیش بینی و سرمایه گذاری لازم انجام شده بود تا رکوردها جابجا شود، اما سرنوشت، تقدیر دیگری را برای همه تدارک دیده بود و ظهور ویروس کرونا و شوک عظیم به جامعه بشری، تمامی پیش بینی‌ها را تغییر داد.
ترس از شیوع ویروس کرونا در سطح جوامع بین‌المللی موجب شده روند ساخت‌وساز و فعالیت‌های توسعه‌ای در دنیا کند شود و مصرف سرانه فولاد در همه کشور‌ها به شدت کاهش یابد، تا جایی که بسیاری از شرکت‌های بزرگ فولادی دنیا در برنامه‌های تولید و توسعه خود در سال ۲۰۲۰، بازنگری کرده‌اند و اجرای بسیاری پروژه‌ها از جمله ساخت کارخانجات جدید را به تعویق انداخته‌اند.
روند کاهش تقاضا برای فولاد ایران نیز حاکم است. در چنین شرایطی فولادسازان کشور می‌توانند به سمت تولید فولاد‌های خاص و بر اساس سفارش مشتری خارجی، پیش روند. در واقع باید تولیدات خود را با سلیقه مشتریان خاص‌تر تطبیق دهند تا از گردونه رقابت برای فروش فولاد با قیمت بالاتر خارج نشوند.
همچنین باید این نکته را مورد توجه قرار داد که افزایش تولید بدون مشتری، خطرناک است و باعث سقوط قیمت‌های فولاد ایران در داخل و بازارهای جهانی می‌شود؛ بنابراین انتظار می‌رود شرایط موجود در هدف‌گذاری‌های تولیدی کشور لحاظ شود.
فراز و نشیب‌های صادرات فولاد
جعفری
درهمین رابطه کیوان جعفری طهرانی، کارشناس ارشد بازارهای جهانی فولاد و سنگ‌آهن به اقتصاد ۲۴ گفت: با ادامه شرایط شیوع کرونا، صادرات و تولید فولاد ایران در فروردین سال جاری با کاهش روبرو شد.
بیشتر بخوانید: دیوار موانع صادرات فولاد ایران بلند‌تر شد/ کابوس کرونا و FATF بر بازار فولاد ایران
به گفته وی، در حال حاضر بازار صادراتی ایران با وجود برگشت چین به سکوی تقاضای این محصول به ویژه فولاد و محصولات میانی از ایران در حال رشد است.
این در حالی است که چین در طی سه سال گذشته تقاضای بالایی برای تامین محصولات میانی خود دارد و خرید این محصولات قطعا از ایران مرقون به صرفه‌تر است.
این کارشناس بازار با تاکید بر اینکه در مجموع بیشتر کشور‌هایی که نیاز به تولید و یا واردات فولاد داشتند در مدت زمان شیوع کرونا دچار فراز و نشیب‌هایی شده اند، گفت: در ادامه برخی از این کشور‌ها با ازسرگیری فعالیت‌های ساخت و ساز و پروژه‌های عمرانی و ... اقدام به واردات فولاد کرده اند.
جعفری طهرانی ادامه داد: حالا تولیدکنندگان ایرانی باید با یک متغیر مثبت، تامین فولاد و محصولات فولادی برای چین را مدنظر داشته باشند. البته کشور‌هایی دیگری نیز برای تامین نیاز فولاد چین وجود دارند، اما قیمت محصولات آن‌ها از ایران به مراتب بالاتر است، لذا چین ایران را به عنوان کشور هدف خرید در صدر قرار داده است.
کارشناس ارشد بازارهای جهانی فولاد با اشاره به شرایط تحریم حاکم بر ایران گفت: عمده مشکل اصلی صادرات فولاد کشور به دلیل موانع موجود است. همین موانع باعث شده که قیمت فولاد و محصولات فولادی به پایین‌ترین قیمت رسیده است، از این‌رو چین و شاید سایر کشورهای دیگر، واردات از ایران را بسیار مرقون به صرفه‌تر می‌دانند.
جعفری طهرانی یادآور شد: کشورهای اروپایی و عربی و کشورهای حاشیه خلیج فارس به دلیل شیوع کرونا پروژه‌های خود را تعطیل کرده اند و درخواستی برای خرید فولاد از ایران ندارند. در حال حاضر جنوب شرق آسیا و چین دو محدوده صادرات مطرح برای بازار صادراتی ایران بشمار می رود.
بازارهای جهانی فولاد در تلاطم
هما موید جعفری، دیگر کارشناس بازار فولاد نیز در همین رابطه در پاسخ به این سوال که آیا سایر کشورهای تولید کننده فولاد وضعیت صادرات بهتری نسبت به ایران دارند، به اقتصاد ۲۴ گفت: امروز بسیاری از کشورهای جهان به دلیل شیوع کرونا، از وضعیت تولید مناسبی برخوردار نیستند و تولید خود را کاهش داده است. بزرگترین تولیدکنندگان مطرح فولاد جهان با ظرفیت ۵۰ تا ۷۰ درصد مشغول به کار هستند.
وی تصریح کرد: ژاپن نیز تولید فولاد خود را با ظرفیت ۷۰ درصدی ادامه می دهد و در حال حاضر به دلیل رکود حاصل از کرونا، تولید کامل فولاد ندارد. در هندوستان نیز به دلیل قرنطینه طولانی که به تازگی پایان یافته تولید فولاد کاهش یافته و این کشور اکنون با ظرفیت ۷۰ درصدی به تولید فولاد مشغول است.
به گفته موید جعفری، تولیدات ترکیه و برزیل نیز با توجه به اینکه در واردات سنگ آهن به دلیل شیوع بیماری کرونا، با مشکلات جدی روبرو شدند، به عنوان کشورهای هفتم و هشتم تولید فولاد، امروز با افت چشمگیری مواجه شده است.
این کارشناس بازار فولاد در پایان با تاکید بر اینکه هنوز زمانی برای از بین رفتن بیماری کرونا و بازگشت بازار‌ها به ویژه بازارهای صادراتی فولاد به روال گذشته مشخص نیست، گفت: تولیدکنندگان فولاد در ایران باید با تغییر در سیاست‌های اجرایی به دنبال راهی جهت افزایش صادرات و از همه مهمتر تغییر در رویه بازاریابی هرچند درشرایط سخت تحریم باشند.