به گفته مدیر تولید شرکت فولاد اکسین، با تغییر سبد تولیدات و محصولات تجاری شرکت فولاد اکسین در طی دو سال گذشته به محصولات ویژه و دارای ارزش افزوده بالا نظیر ورق‌های API این امکان را فراهم نمود تا رکورد تولیدات خود را در سال گذشته ارتقاء و هم در سال جاری رکورد قبلی خود را بشکند.
شرکت فولاد اکسین خوزستان تنها تولیدکننده ورق‌های عریض فولادی و عملیات حرارتی شده در ایران و خاورمیانه بوده و ماموریت اصلی آن، تامین ورق‌های مورد استفاده در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و دریایی است. تا پیش از سال 1398، برای پروژه‌هایی که در کشور اجرا می‌شد، واردات ورق صورت می‌گرفت و به این ترتیب 80 درصد محصولات شرکت فولاد اکسین خوزستان به محصولات ساختمانی اختصاص می‌یافت.
از سال 1398 بالغ بر 50 درصد تولیدات شرکت فولاد اکسین به ورق‌های API مربوط به ساخت لوله‌های انتقال نفت و گاز، 30 درصد نیز به تولید ورق‌های آلیاژی به ویژه ورق‌های مربوط به ساخت مخازن ذخیره‌سازی تحت فشار نفت و گاز و 20 درصد دیگر به محصولات ساختمانی اختصاص یافت. در نتیجه، سبد تولید شرکت فولاد اکسین به گونه‌ای تغییر کرد که در مسیر ماموریت اصلی خود قرار گرفت.
پروژه انتقال نفت خام ترش از میدان نفتی گوره به جاسک زمانی مطرح شد که این پروژه برای صنعت نفت کشور بسیار حساس و استراتژیک بود. در همین حال، وزارت نفت برای اجرای این پروژه حساسیت فنی زیادی داشت. همچنین با توجه به تحریم‌هایی که علیه صنعت نفت کشور تحمیل شد، امکان واردات ورق API برای خط لوله گوره به جاسک وجود نداشت. با این شرایط و همچنین وجود توانمندی تولید ورق مورد نیاز صنعت نفت در فولاد اکسین، کنسرسیومی میان شرکت‌های فولادی کشور برای تامین لوله انتقال نفت از گوره به جاسک اتفاق افتاد.
پروژه گوره به جاسک، مشخصه فنی بسیار خاصی داشت زیرا نفتی که باید در خطوط لوله انتقال می‌یافت، حاوی گاز H2S بوده و این امر پروژه را تا حدود زیادی از نظر فولادسازی، نورد اسلب و لوله‌سازی حساس می‌کرد. از این رو، کنسرسیوم میان شرکت‌های فولادی شکل گرفت؛ در این میان فولاد مبارکه برای نخستین بار در کشور توانست اسلب با گرید MS API-X60 را تولید کند، همچنین شرکت فولاد اکسین خوزستان نیز، اسلب‌های مذکور را نورد و ورق مورد نیاز پروژه را جهت ساخت لوله به شرکت‌های لوله‌سازی تحویل داد.
مدیر تولید شرکت فولاد اکسین عنوان کرد: برای تشکیل این کنسرسیوم، چندین جلسه طی یک سال و نیم تا دو سال با صنایع بالادست (فولاد مبارکه) و صنایع پایین‌دست (لوله‌سازی اهواز) برگزار شد. در این جلسات توانستیم مشخصات بخش فنی پروژه یعنی تولید اسلب، ورق و لوله را تعیین کنیم و درنهایت محصول تولیدی را به شرکت نفت تحویل دهیم.
اهدایی با اشاره به مشخصات پروژه انتقال نفت خام ترش از میدان نفتی گوره به جاسک، بیان کرد: طول این خط لوله یک هزار و 100 کیلومتر بوده و برای این میزان لوله‌گذاری، شرکت فولاد اکسین بالغ بر 400 هزار تن اسلب را نورد و به ورق تبدیل کرده است.
پس از یک سال و 9 ماه از تولید نخستین ورق پروژه ملی گوره به جاسک، تولید این ورق‌ها در فولاد اکسین به پایان رسید و این شرکت توانست با توجه به توانمندی‌هایی که داشت، به نحو احسن فعالیت کند و با زمان‌بندی بسیار مناسب که از سوی کارفرما برای این شرکت تعریف شده بود، تمامی 400 هزار تن ورق مورد نیاز آن را با بهترین کیفیت و در حضور بازرسانی به‌موقع به لوله‌سازی‌ها تحویل دهد.
هم‌اکنون بالغ بر 80 درصد از محصولاتی که در شرکت فولاد اکسین تولید می‌شوند، مربوط به صنایع خاص است که تا پیش از تولید انبوه آن در شرکت فولاد اکسین، صنایع پایین‌دست ناچار به تامین ورق مورد نیاز خود از طریق واردات بودند. طبعا واردات ورق‌های خاص ارزبری فراوانی برای این صنایع و کشور به همراه داشت. ضمن اینکه تامین این ورق‌ها از واردات نسبت به تامین داخلی، از زمان طولانی‌تری برخوردار بود، بنابراین با توجه به زمان تحویل مناسب، قیمت رقابتی و حضور مستدام بازرسان فنی شخص ثالث در حین تولید پروژه‌ها، تولید ورق API و آلیاژی در فولاد اکسین نفع قابل توجهی برای صنایع مصرف‌کننده به همراه داشته است.
تغییر سبد تولیدات فولاد اکسین
ظرفیت کارخانه فولاد اکسین مطابق با پروانه بهره‌برداری و توانایی خطوط تولید، یک میلیون و 50 هزار تن ورق است اما دستیابی به این ظرفیت در صورتی امکان‌پذیر است که بتوانیم اسلب با ضخامت 300 میلی‌متری را به عنوان ماده اولیه تامین کنیم.
شرکت فولاد مبارکه برای نخستین بار در کشور توانست اسلب با ضخامت 300 میلی‌متر تولید کند و در اوایل اسفند ماه سال جاری نیز برای نخستین بار توانستیم در شرکت فولاد اکسین خوزستان اسلب ضخامت 300 میلی‌متر با گرید X70 را برای تولید لوله 56 اینچ تولید کنیم.
هم‌اکنون حدود 400 تا 500 هزار تن سفارش ورق‌های API برای تولید لوله انتقال نفت و گاز و ورق‌های آلیاژی برای مخازن ذخیره‌سازی و تحت فشار نفت و گاز داریم. با اینکه پروژه گوره به جاسک به اتمام رسید اما به تبع آن و با توجه به توانمندی اثبات شده فولاد اکسین به دست‌اندرکاران صنعت نفت، در حال تولید بخش عمده‌ای از ورق های مورد نیاز صنایع نفت، گاز و پتروشیمی هستیم. به طوری که در اکسین نگرانی بابت اتمام پروژه‌ها وجود ندارد زیرا پروژه‌های متعددی در دست اقدام داریم و حتی مواد اولیه بسیاری از پروژه‌ها را تامین کرده‌ایم.
تولید ورق ضد سایش، برای نخستین بار در کشور
مدیر تولید شرکت فولاد اکسین در خصوص محصولات جدید این شرکت، بیان کرد: صنایع پایین‌دست مصرف‌کننده مانند سیمان، معادن، ماشین‌سازی و... تا پیش از این همه ورق‌های ضد سایش خود را از طریق واردات به ویژه از سوئد و سپس هند تامین می‌کردند. ورق ضد سایش دارای ارزش افزوده بسیار بالایی است و طبیعتا واردات آن نیز به ارز نسبتا قابل توجهی نیاز دارد. شرکت فولاد اکسین خوزستان با توجه به توانمندی بسیار مناسب و نیز دارا بودن یک کارخانه آفلاین با عنوان کارخانه عملیات حرارتی، توانست طی چند سال گذشته با برگزاری جلسات متعدد با مشتریان و کسب نیازهای فنی آن‌ها برای تولید ورق ضد سایش، با تشکیل تیم فنی، با توجه به موجود بودن توانایی در تولیدکنندگان اسلب، آنالیز بسیار دقیقی از اسلب مورد نیاز ورق ضد سایش به تولیدکنندگان اسلب تحویل دهد و تولیدکنندگان اسلب کشور نیز توانستند با آنالیز ارائه شده، اسلب مورد نیاز را ریخته‌گری و تولید کنند. فولاد اکسین نیز در ادامه موفق شد با طراحی برنامه نوردی و عملیات حرارتی، به تولید انواع گریدهای ورق ضد سایش دست یابد.
فولاد اکسین ورق ضد سایش را در کشور بومی‌سازی کرده و آن را با عنوان اکسینار نام‌گذاری کرده است که تولید آن در گریدهای مختلف بسته به سختی سطحی ورق انجام می‌شود. دسته‌بندی ورق تولیدی نیز به صورت اکسینار 400، 450، 500 و 550 است. مصرف عمده صنایع بیشتر گریدهای 400 و 450 است که به راحتی آن را تولید می‌کنیم. با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در سال آینده ورق اکسینار با گرید 500 و 550 را تولید خواهیم کرد. البته تست‌های اولیه تولید این ورق انجام شده و به نتیجه مطلوب رسیده‌ایم که برنامه داریم برای سال آینده تولید انبوه گریدهای اکسینار 500 و 550 را نیز به سرانجام برسانیم.
اهدایی با اشاره به تامین مواد اولیه فولاد اکسین برای تولید انواع ورق، خاطرنشان کرد: فولاد اکسین مواد اولیه خود را از سه شرکت معظم فولاد خوزستان، فولاد هرمزگان و فولاد مبارکه تامین می‌کند. با توجه به سایز و مشخصات فنی که سه تولیدکننده اسلب دارند، مواد اولیه خود را دسته‌بندی می‌کنیم؛ به طوری که اسلب‌های API تماما از فولاد مبارکه تامین می‌شوند؛ اسلب‌های آلیاژی و تجاری نیز با توجه به ابعاد مورد نظر از فولاد هرمزگان و فولاد خوزستان تامین می‌شوند.
مدیر تولید شرکت فولاد اکسین در خصوص رکوردهای تولید این شرکت در سال جاری، تصریح کرد: سال 1398 بالاترین میزان تناژ معادل تولید به میزان 726 هزار و 387 تن در فولاد اکسین اتفاق افتاد که در تاریخ 10 ساله فعالیت این شرکت بی‌سابقه بود. امسال نیز با توجه به اختصاص حدود 70 درصد از سبد تولیدات شرکت به تولید ورق‌های API و آلیاژی، با برنامه‌ریزی‌های دقیق صورت گرفته رکورد تولید مجددا شکسته خواهد شد.
اهدایی در پایان اظهار کرد: در برنامه کاری فولاد اکسین تولید سالانه حداقل چهار یا پنج محصول جدید است. در این رابطه همان‌طور که گفته شد، قصد داریم دو گرید ورق اکسینار 500 و 550 به سبد تولیدات اضافه کنیم. در همین حال، تولید ورق‌های کرایژونیک را نیز در دستور کار قرار داده‌ایم که پروژه جدیدی خواهد بود و اکنون در مراحل اولیه طراحی و تولید آن هستیم.